Burgemeesters

Net als Van der Laan leek haar moeder een persoon waar alleen maar van gehouden werd. Het zou op z’n minst argwaan moeten wekken; iemand zonder vijanden. Maar wellicht is die gedachte te cynisch.

Toen de moeder van de assistent van Van der Laan overleed werd ik werkloos. Ze was mijn laatste cliënt. Was haar dochter nu ook werkloos door Van der Laans overlijden? Ik zou haar kunnen bellen en vragen wat ze nu gaat doen, maar dat voelt wat impertinent. Ooit zal ik haar wel weer spreken.

Officieel trad Van der Laan pas kortgeleden af, op 18 september. Maar volgens de dochter was hij toen, in maart, al bijna niet meer op kantoor. Ik stelde me een rommelige kamer met stapels papieren voor.
Twee dagen voor zijn aftreden, op 16 september, zat ik in een taxi in de Amsterdamse binnenstad. Als je iets wilt leren over een stad, is het soms wenselijk om er een taxi te nemen. De chauffeur vertelde beknopt iets over de stand van zaken in de stad. Ik luisterde. Hij zei: ‘Amsterdam kent geen achterbuurten, ik denk dat er daarom geen aanslagen worden gepleegd hier.’
Ook zei hij: ‘Onze lieve burgemeester. Hoe lang gaat hij het nog volhouden?’
Het antwoord, of de dood, volgde snel.

Afgelopen week at ik in Arnhem Indonesisch aan een marktplein. Ik zat buiten en op het plein was er een evenement bezig. Sinds kort heeft de stad een nieuwe, Marokkaanse burgemeester. Onder enig protest ging hij die positie bekleden. Geert Wilders kwam destijds naar Arnhem om zijn standpunten uit te dragen. Sommige toehoorders van zijn betoog leken niet eens te weten wie Ahmed Marcouch was, slechts dat hij een Marokkaan was. Voor hen is dat genoeg.
Ook dat zou argwaan moeten wekken; als mensen slechts haten om het haten.

Toen ik daar zat te eten kwam Ahmed Marcouch voorbij lopen. Mensen die je van televisie kent vallen in het echt vaak kleiner uit. Ik wist niet zeker of hij het was, ik moet nodig lenzen nemen. Maar toen hij zijn vrouw, of assistente, om een ketting vroeg werd het duidelijk. Ze trok zijn ambtsketting uit haar handtas. Lachend deed de vrouw hem om zijn nek.
Een leven zonder assistentie is geen leven. Of zoals Bas Heijne het eens verwoordde: ‘Je kunt je eigen bestaan helemaal niet maken, een leven bestaat uit onderhandelen met de wereld om je heen.’

Van der Laan onderhandelde tot het eind met de stad die hem nu zal begraven. Het enige wat hij nu nog kan is er niet meer zijn.