Samuel als soldaat? Alleen dat 'op de plaats, rust' kan problemen geven

Regeringen en al dan niet commerciële instanties weten veel van ons. Alles. Als je even op internet kijkt hoe het etiket van de wijnflessen van Bodega Iniesta oogt, om een stukje over de voetballer Iniesta en zijn wijngaard te schrijven, krijg je dezelfde dag een bericht of je wilt logeren in Fuentealbilla, het dorp waar Iniesta is geboren.

Wij maakten ons weinig illusies dat wij iets zouden weten dat zij niet wisten. Daarom is deze brief zo’n geschenk. De bureaucratie is blijkbaar zo verstikkend dat het denken is uitgeschakeld. Wij weten blijkbaar toch meer dan zij, nu iedereen een nummer is. Alle jongemannen van bijna 17 zijn uit de computer gerold, omdat ze aan de beurt waren. Samuel is van 2001 en krijgt dus ook een brief. Dat hij lichamelijk en geestelijk pas rond de Kerst van 2002 leeft; weten zij veel. Er is natuurlijk ook veel geheim daar, bij Defensie.

‘Geachte Vissers’, luidt de aanhef. Geen voornaam, niets. Dat Samuel dwars door de labyrinten van de bureaucratie marcheert, doet ons deugd. In al zijn naïviteit zet hij de onnozelheid van de tot in de puntjes geregelde deelmaatschappij te kijk. Het is een op de automatische piloot functionerend systeem dat brieven uitspuugt als het brein van de computer een seintje geeft.

Kijk Samuel daar zitten met zijn iPad, helemaal in zichzelf gekeerd. Hij tovert de vreemdste filmpjes uit de wonderdoos: Bassie en Adriaan zijn deze keer op bezoek bij Samson en Gert. Zo handig als hij is. Misschien kan hij spion zijn, om versleutelde informatie te ontrafelen. Defensie schrijft: ‘Met deze brief informeer ik je dat je bent ingeschreven voor de militaire dienstplicht. Dat betekent niet dat je in dienst moet. Je bent geen dienstplichtige, je bent alleen geregistreerd.’ In vetgedrukte letters: ‘Je hoeft dus niet op deze brief te reageren.’ Die ik is minister Ank Bijleveld persoonlijk, want de brief is ondertekend door de minister van Defensie.

We stellen Samuel gerust, terwijl hij driftig op zijn iPad tikt. Hij hoeft dus niet te reageren. Hij hoeft zelfs niet in dienst. Hij heeft voorlopig alleen een registratienummer gekregen. Het ministerie legt uit dat iedere Nederlandse man tussen de 17 en 35 wordt ingeschreven. De dienstplicht is afgeschaft, maar regering en parlement kunnen besluiten om die in uitzonderlijke situaties te reactiveren. In dat geval krijgt Samuel een oproep voor een militaire keuring. Als hij dan wordt goedgekeurd, is hij dienstplichtige en kan hij een oproep krijgen, tot zijn 45ste.

Bij deze een briefje terug. Geachte Defensie, wij gaan niets doen na deze column in de Volkskrant. We wachten rustig af of en wanneer Samuel een uitnodiging krijgt voor de keuring voor militaire dienst. We zullen dan komen opdagen en zeggen: ‘Dit is Samuel. Hij is weerloos. Hij brengt jullie de vrede.’

Willem Vissers schrijft eens in de maand over zijn gehandicapte zoon Samuel in de Volkskrant. Eerder schreef hij het boek Samuel.