Ivo Victoria bij VPRO's Nooit meer slapen: 'Een gewone man'

Gisteravond had ik de kinderen net in bed gelegd toen het nieuws over Jos B. kwam, de man die kort daarvoor nog een achternaam had. Dit is – zo leggen de media uit – allemaal volgens de regels. Eerst was hij vermist, nu is hij enkel nog verdacht, en dus dient men in tweede instantie alsnog terughoudend te zijn. Prima. Maar wij, het volk, geven de naam die ons in éérste instantie was gegeven natuurlijk niet meer af. Een achternaam brengt een moordenaar pas echt tot leven. Jos Brech is een mens die je kunt googlen, en dus bijna aanraken, zo groot is die stap niet. Je wilt hem ook op die quasi nonchalante stoppelbaard van ’m rammen. Dat is toch lastiger bij Jos B., een formeel gezien vooralsnog onschuldig man, die straks in de rechtbank in zwart-wit wordt geschetst door een verveelde tekenaar die liever groots en meeslepend had geleefd.

Maar goed, de foto’s staan online en daar zullen ze blijven staan. Een gewone man. Altijd maar weer zo’n verdomd gewone man. Nooit eens iemand over wie je bij de eerste aanblik denkt: oef, nee, tegen dit monster heeft niemand een kans.

Overal lees ik over de opluchting die de familie Verstappen nu moet voelen. Ik gun hen die opluchting, uiteraard. Maar vandaag, toen ik weer zo’n foto van die genadeloos gewone man voorbij zag komen, dacht ik aan de Hongaarse schrijver Sándor Márai die schreef: er is een schaamtegevoel dat het pijnlijkst is van alles wat een mens in het leven kan meemaken, namelijk het schaamtegevoel dat het slachtoffer ervaart wanneer het zijn moordenaar in het gezicht moet kijken.

En ik besefte plots: de familie Verstappen moet nu de moordenaar in het gezicht kijken. Elke dag.

*

Deze column is ook terug te luisteren.