Ik heb geleefd #1. Manfred (51): 'Ik heb er geen moeite mee, laat Magere Hein maar komen'

 

Voor de deur van het revalidatiecentrum zitten twee mannen in de zon: de een zonder benen, de ander met een ooglapje. De laatste rookt een sigaar in zijn rolstoel. "Manfred te Grotenhuis?" informeer ik bij de receptie. De vrouw wijst naar buiten. "Je liep net langs hem heen."

Te Grotenhuis (51) knikt vergenoegd. "Ik zag het misgaan." Op internetfoto’s staat de universitair docent met een krijtje in zijn hand voor een schoolbord. Of hij zit op een racefiets. "Dat ooglapje heb ik omdat ik je anders twee keer zie. Komt door de hersentumor."

 

‘Kleine kans dat er een celletje denkt: Hé, ik ben me aan het vernieuwen, maar ik kan me ook nog dupliceren’

 

 

Roken

Hij schuift het piratensymbool in zijn haar. Steekt de sigaar in de lucht. "Ik ben weer gaan roken." En hij heeft een ster gekocht. Een echte, online, voor 25 euro, bij Buy Your Own Star. Ergens in het heelal draagt een hemellichaam nu de naam Manfred.

Tien weken geleden ging het op een avond mis. Toen hij een e-mail tikte, viel zijn rechterhand uit. Verlamd. Via de huisarts ging het naar het ziekenhuis, waar een hersentumor formaat tennisbal aan het licht kwam. De kanker was begonnen in zijn darmen, maar zat ook al in zijn hoofd, longen en botten.

"Ik moest uitgaan van weken, zei de specialist. Nou, daar ga je." Samen met zijn vrouw vertelde hij het diezelfde avond nog aan zijn kinderen van 8 en 14. Gewoon, zoals het was: ‘Papa gaat dood.’

Nee, zegt hij, hij vindt het niet oneerlijk. "Zo denk ik niet. Ik ga uit van het kansmodel. Elke dag wordt een stukje van je darmwand vervangen door een nieuw stukje. Dat is fijn, want als dat niet zou gebeuren, kreeg je een spijsverteringsstoornis. Bij elke vernieuwing loop je een kleine kans dat er een celletje is dat denkt: Hé, ik ben mezelf aan het vernieuwen, maar ik kan nog iets anders, ik kan mezelf ook nog dupliceren. En hé, ik kan er ook 4 van maken. En 16, en 32, en 64, 128... Hé, dat ga ik doen."

 

Magere Hein

Zo’n celletje droeg de statisticus bij zich en de kanker was geboren. "Ik zie het als een bijproduct van de evolutie. Er waren altijd cellen die nét iets meer konden. Ik ben slachtoffer geworden - nou ja slachtoffer, zo zie ik het niet eens - ik ben onderdeel van dat proces. Het is part of the deal. Ik heb er verder geen moeite mee, laat Magere Hein maar komen."

Hij wacht hem hier op, in het revalidatiecentrum. Intussen leert hij zijn verlamde rechterhelft opnieuw te gebruiken. Waar de andere patiënten na hun herstel weer naar huis gaan, is dit zijn eindstation. "Ik zwaai ze allemaal uit." Om de dag komt zijn gezin op bezoek. De eerste week na de diagnose hadden ze meteen alles geregeld: de financiën, een euthanasieverklaring. Ze gingen naar een voorstelling van Youp van ’t Hek en een concert van Iron Maiden.

Toen de prognose werd bijgesteld en Te Grotenhuis reservetijd kreeg, meldde hij zich bij zijn universiteit. "Ik wilde weer aan het werk."

Eind augustus gaf hij het introductiecollege statistiek aan eerstejaars sociologie, zoals hij al dertig jaar deed. Dit keer in een rolstoel. "Ik zei dat ik een barstje had in mijn heup. Studenten die ’s ochtends met een kater in de banken hangen, wil je niet lastigvallen met zo’n kankerverhaal."

 

Midnight Oil

Twee keer riep de Radboud Universiteit hem uit tot docent van het jaar, daar is hij trots op. "Ik begin mijn colleges altijd met muziek. Studenten denken vaak: nu hebben we statistiek en dan wordt onze kop eraf gezaagd. Zet ik Midnight Oil op, The Beds are Burning. Ik vertel een verhaaltje over aboriginals en heel langzaam trek ik ze zo de statistiek in." Zelf belandde de Achterhoeker via de route mavo-mts-hts op de universiteit om wetenschapper te worden.

Als hij er niet meer is, hoopt hij dat ze over hem praten als iemand die soms dingen deed die niet mochten. "Omdat je er zo veel plezier aan kunt ontlenen om met je kop door de muur te gaan. De regels geweld aandoen kan zo heerlijk voelen."

 

De beste

Hij leefde als een dolle. Tien lesboeken schreef hij, en 95 wetenschappelijke artikelen. Allemaal ’s nachts. "Ik moest altijd de beste zijn, elke plek onder de één was niet goed genoeg. Nu denk ik: had toch eens wat gas teruggenomen jongen."

Wat hij dan met die tijd had gedaan? Nou, een Tyrannosaurus Rex bouwen bijvoorbeeld. Dat doet hij nu op zijn kamer in het revalidatiecentrum. "Daar haal ik ontzettend veel voldoening uit. Ik ben zo druk als een potje met pieren. Er is een Chinese uitdrukking: je moet naar de weg kijken en niet naar het doel. Ik heb veel te weinig naar de weg gekeken."

Zijn lichaam stelt hij ter beschikking aan de wetenschap. "Na mijn dood mag de universiteit zich nog één keer te goed doen aan mijn lichaam."

Aanvulling 15 oktober: Vandaag bereikte ons het bericht dat Manfred te Grotenhuis afgelopen vrijdag is overleden.