Ik heb geleefd #11. Henk (61) ontsnapte aan de dood: Bang ben ik allang niet meer

Henk van Donk (61) legt weleens een hand op zijn buik, alsof er een baby’tje in zit. Dan praat hij tegen zijn nieuwe nier. In zijn gebloemde stoel in de pastorie van het Groningse Sauwerd doet hij het voor. "Rustig maar, zeg ik dan."

De nier redde zijn leven en behoorde toe aan de dominee met wie hij al twintig jaar samen is. Wonderlijk maar waar: zijn man Sybrand en hij bleken orgaantechnisch ook een gouden match. Een operatie waarbij hun beider buiken opengemaakt werden, gaf ze weer een toekomst samen. "We waren al gestopt met plannen maken."
 

Aneurisma's

Kunstschilder Henk van Donk gaat al een paar jaar door het leven zonder benen. Of nou ja, links heeft hij nog een bovenbeen en een knie. "Dat noem ik mijn goede been." Maar rechts werd zijn ledemaat afgezet inclusief scharnier, daar kan hij niet veel meer mee. 

In zijn lichaam zit een afwijking die aneurisma’s veroorzaakt. Bloedpropjes schieten in zijn aderen en kunnen de bloedtoevoer afsluiten. Hij kreeg al eens een vervangende aorta en leeft met verschillende bypasses. Zijn laatste been stierf af tijdens een vakantie op Rhodos. "We gingen snorkelen. Ik heb denk ik één visje gezien, toen sloeg het noodlot toe. Zo’n afsluiting doet vreselijk veel pijn. Binnen vijf minuten lag ik in het ziekenhuis."

Hij stroopt zijn broekspijpen op en laat twee protheses zien die uitkomen in sportschoenen. Met behulp van een rollator loopt hij nog, al is dat in zijn eigen huis nogal een opgave. De historische pastorie is niet berekend op gehandicapte bewoners. "We hebben gevraagd of de drempels eruit konden, maar daarvoor moesten de authentieke kozijnen gesloopt worden. Dat wilde ik absoluut niet in dit mooie, oude huis."

Nu liggen er oprijplankjes voor de dorpels. Zijn atelier op de eerste verdieping is bereikbaar dankzij een traplift. Als Henk van Donk achter zijn schildersezel kruipt, klikt hij de protheses af. "Soms werk ik in een soort trance, achter elkaar door. Ze hoeven me dan niet te komen vragen of ik een broodje wil of zo."

 

'Ik ben helemaal niet meer bang voor de dood'

 

Schilderen

De schilder werkte eerder als kantoorklerk, laboratoriumchef, bankmedewerker en orthopedagoog. Tussendoor studeerde hij aan de kunstacademie. Pas na zijn 50ste, toen hij voet had gezet op Groningse bodem, besloot hij van zijn passie zijn beroep te maken. "Sybrand werd gevraagd hier dominee te worden, we woonden in de buurt van Spijkenisse."

Negen jaar geleden verhuisden ze naar het hoge Noorden. Henk herinnert zich de eerste winter. De sneeuw, de wind... Bevreesd vroeg hij zich af of hij wel kon aarden op deze koude kleigrond. "Maar we werden direct opgenomen in de gemeenschap."

Bij een galerie in de buurt volgde hij een schilderworkshop. Hij had nooit gedacht dat hij nog eens warm zou lopen voor landschappen. "Wat voor lol heb je nou aan een boom schilderen? Nou, je kunt me geen groter plezier doen! Ik vind het prachtig om in het veld te zitten."

Inmiddels exposeert hij en verdient hij geld met zijn kleurrijke kunst. "Als ik mijn schilderijen zie in een zaal met mooie verlichting erop, ben ik trots als een pauw."
 

Nieuw leven

De niertransplantatie gaf hem, voormalig dialysepatiënt, een nieuw leven. De dood werd op een zijspoor gezet. "Ik ben er ook helemaal niet meer bang voor, vroeger wel. Maar ik heb een groot gevoel van tevredenheid. Mijn leven is beslist niet saai geweest."

Als getrouwde man en vader van drie kinderen kwam hij er bijna 25 jaar geleden achter dat hij van de mannenliefde was. Hij scheidde van zijn vrouw en verliet zijn gezin. "Een heel heftige periode", zegt hij. Maar hij raakte niemand kwijt. Voor hij de nieroperatie in ging, zaten zijn ex, kinderen en kleinkinderen aan zijn bed. Ze moesten afscheid van hem nemen, voor het geval hij niet meer wakker zou worden.

De operatie was risicovol vanwege Henks slechte lichamelijke conditie. Zelf twijfelde hij nooit aan een goede afloop. Hij gelooft in God, maar niet in een soort vader die hem straks in de hemel opwacht. God zoekt hij in het leven hier op aarde. "Het geloof is iets waar ik me aan vast kan houden: zo wil ik leven en zo wil ik zijn."
 

Papegaai

Elke zondag luistert hij naar de preek van zijn echtgenoot in het kerkje achter de parochie. Als hij alleen thuis is, praat hij met de grijze papegaai die in een hoek van de hoge kamer op een stok zit. "Ik neem hem soms mee naar buiten op de scootmobiel. Zeg ik: Kom, de dorpsgek en Charlie gaan eropuit."

Nu zijn gezondheid wat is gestabiliseerd, probeert hij zijn oude leven weer op te pakken. "Sybrand en ik willen op vakantie, maar sinds Rhodos zijn we ons vertrouwen een beetje kwijt. Ik zou graag weer eens kamperen. Je hebt tegenwoordig van die tunneltenten, daar sjees ik zo met mijn rolstoel in."