'De Vlaamse ruk naar rechts is een puberale reflex'
Heel Brussel hing nog vol met de affiches van de vorige campagne, wat vergeeld, maar perfect bruikbaar voor deze verkiezingen. Dezelfde slecht gefotoshopte hoofden die nu hun burgemeesterschap willen combineren met een zitje in het parlement.
Nergens een slogan of ambitie, enkel een zelfvoldane grijns en af en toe een telefoonnummer, om de nauwelijks verscholen boodschap toch te onderstrepen: ‘Stem voor mij en ik regel jouw zaakjes.’ Het codewoord in Brussel is en blijft ‘nabijheid’, waarmee men gewoon ‘cliëntelisme’ bedoelt.
Zo blijven socialisten gratis parkeerkaarten uitdelen als zoete koekjes en verdelen de ecologisten flyers die onverdoofd slachten garanderen, dierenwelzijn ingeruild voor de islamitische stem. De ramadan dwingt ook de communisten toe te geven dat Marx iets anders bedoelde met zijn ‘opium voor het volk’. Een Brusselse versie van Denk probeert de allochtone stem te paaien met anti-Israëlretoriek.
Maar deze Brusselse chaos, een combinatie van corruptie en onkunde, vervaagt bij de waanzin uit Vlaanderen, nu de twee meest rechtse partijen, de N-VA en het Vlaams Belang, samen meer dan 40 procent hebben gehaald. Of zoals de onaantastbare voorzitter van N-VA en Antwerpse burgemeester Bart De Wever het verwoordde in zijn overwinningsspeech: “De Vlaming heeft Vlaams gekozen.”
Verlammende woede
In zijn simplisme een uiterst geraffineerd gecodeerde boodschap, want een aankondiging dat het cordon sanitaire sneuvelen zal. Een term gebruikt voor de oude afspraak tussen de traditionele partijen om nooit met het Vlaams Blok samen te regeren. Een regel weliswaar reeds verbroken in meerdere gemeentes.
Maar nog belangrijker, ooit afgesproken voor de N-VA bestond. Dus Bart De Wever zou geen belofte verbreken, mocht hij deze extreemrechtse partij mee aan boord nemen. Wat hem tegenhoudt, is de onwil van andere partijen nodig voor een meerderheid en zijn eigen nalatenschap, want wil hij zo in de geschiedenisboekjes belanden in plaats van als redder van het Avondland?
Bij vorige onderhandelingen bleef België ruim 500 dagen zonder federale regering, een record dat opnieuw verbroken kan worden. Want de tegenstellingen zijn enkel scherper, tussen een rechts Vlaanderen, een links Wallonië en een groene golf in Brussel. Dat laatste niet verwonderlijk in een stad waar bijna dagelijks mensen doodgereden worden op zebrapaden en elke week schoolkinderen de straat op gaan om geen fijnstof meer te hoeven inademen.
Waarom Vlaanderen deze ruk naar rechts maakt, is moeilijker rationeel te verklaren, omdat het geen rationele keuze was. Het was een puberale reflex, om die saaie volwassenen op televisie te doen stamelen, om met een stok in het wespennest te poken. Een overwinning van de permanent beledigden, de ocharme ons. En opnieuw is er de oproep om te luisteren naar deze constant misnoegden, maar het enige wat ze bieden, is een verlammende woede. Geen wens naar beter, maar een egoïstisch streven om niemand anders iets te gunnen.
Posterboy
Ik gebruik ook bewust de term puberaal, ook omdat het Vlaams Belang overgenomen is door een jongere generatie, zowel de voorzitter Tom van Grieken (32 jaar), als hun posterboy Dries van Langenhove (26 jaar), die bekend werd bij het grote publiek dankzij een reportage over zijn organisatie ‘Schild en Vrienden’ die online handelde in misogyne, homofobe en racistische praat. Normaal het eindpunt van een mediacarrière, in dit geval een springplank tot politiek sterrendom.
Misschien las hij het advies uit Jon Ronsons boek So you’ve been publicly shamed, dat je als man aantijgingen kan overleven door te blijven ontkennen en jouw critici te framen als politiek correcte heksenjagers. En zo geschiedde, Dries strooide de term ‘fake news’ rond alsof hij deze zelf uitgevonden heeft.
Hier komen we tot de kern van de kracht voorbehouden aan rechts: elk verwijt als compliment incasseren en elke kans benutten om zich slachtoffer te wanen. En geen identiteit waar de Vlaming zich beter in herkent dan de verongelijkte koppigaard.
