Pop & Literatuur (63): 2Pac en Walter Scott

Cor's Pop & Literatuurlijst op Spotify:

Aanstaande zondag zou Tupac Shakur zijn 48e verjaardag gevierd hebben. In 1996 werd de rapper doodgeschoten toen hij terugkeerde van een bokswedstrijd van Mike Tyson die hij had bezocht. Veel te jong. Te jong zelfs om toe te kunnen treden tot de ‘27 Club’, dat selecte gezelschap van artiesten die op 27-jarige leeftijd overleden.

In eerste instantie lijkt een link tussen de raps van 2Pac en de vroegromantische poëzie van de Schotse schrijver-dichter Sir Walter Scott (vooral bekend van historische romans als Waverley en Ivanhoe) niet echt voor de hand liggend. Aan de andere kant hebben veel van 2Pacs teksten poëtische kwaliteiten en had hij grote belangstelling voor literatuur. Hij studeerde enige tijd aan de Baltimore School for the Arts, waar hij zich vooral verdiepte in theater en een voorliefde ontwikkelde voor Shakespeare. In interviews vergeleek hij de rivaliteit tussen verschillende gangs in de VS met de tragedies van Shakespeare van eeuwen eerder.

De quote van Walter Scott die Shakur in dit nummer gebruikt is echter afkomstig van een andere zwaargewicht uit de Angelsaksische literatuur, al wordt het citaat wel vaak abusievelijk toegeschreven aan Shakespeare. 2Pac geeft er zijn eigen draai aan.
 

Marmion is een lang strofisch gedicht dat het verhaal vertelt van Lord Marmion. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de slag bij Flodden (vandaar de ondertitel van het gedicht) in Northumberland in 1513, waarin James IV van Schotland werd verslagen door de graaf van Surrey.

Lord Marmion is een intrigant, die de rijke Lady Clare Fitz-Clare het hof wil maken. Daartoe moet hij haar geliefde, Ralph De Wilton, uit de weg ruimen. Dat doet hij door hem van hoogverraad te beschuldigen met behulp van vervalst bewijsmateriaal. Hij krijgt hulp van zijn minnares, Constance de Beverley, een voormalige non, die het klooster heeft verlaten om bij hem te zijn. Er volgt een duel tussen Marmion en De Wilton, dat Marmion in zijn voordeel beslecht.

Marmion verlaat Constance en deinst er zelfs niet voor terug om haar te verraden aan de Kerk, zodat ze gevangen wordt genomen. Hij hoopt nu Lady Clare tot zijn vrouw te kunnen maken, maar die is op haar beurt juist het klooster in gevlucht in de veronderstelling dat De Wilton dood is. Ze wil een huwelijk met Marmion ontlopen, maar dat dreigt te mislukken: Marmion is populair bij de koning en zal zeker zijn zin krijgen. Maar Constance wil daar een stokje voor steken. Zij brengt haar abdis op de hoogte van Marmions intriges, zodat het huwelijk voorkomen kan worden.

De Wilton is intussen teruggekeerd uit ballingschap en is hersteld van zijn verwondingen. Met behulp van de abdis kan hij de graaf van Angus van zijn onschuld overtuigen. Die bewapent hem, zodat hij wraak kan nemen op Marmion, maar voor het zover is sneuvelt Marmion in de Slag bij Flodden Field.

De passage die hierboven is opgenomen (de zeventiende strofe van het zesde canto), beschrijft het moment dat Marmion een lichtje gaat branden  (‘A sudden light on Marmion broke’) en hij zich realiseert dat een van de pelgrims in zijn reisgezelschap niemand minder is dan de wraakzuchtige De Wilton. Marmion heeft spijt dat hij het leven van De Wilton gespaard heeft, want dit kan weleens gevaarlijk worden! Het is zaak om er in elk geval voor te zorgen dat Constance – die overal van op de hoogte is – niet de waarheid kan onthullen. Dat ontlokt aan hem de uitroep die bekend is geworden en waar 2Pac aan refereert: ‘O, what a tangled web we weave,/ When first we practise to deceive!’

De verzuchting van Marmion is die van iemand die zelf in het web van zijn leugens verstrikt is geraakt. 2Pac haalt die gevleugelde woorden aan, maar geeft er een draai aan én betrekt ze, opvallend genoeg niet op zichzelf, maar op een ander. Zijn nummer gaat over wat mensen doen voor liefde en waartoe ze in staat zijn. En dat is nogal wat. Emotionele chantage bijvoorbeeld: ‘Just when I thought I broke away and I'm feelin' happy/ You try to trap me say you pregnant and guess who the daddy’. Doen alsof je zwanger van iemand bent, of opzettelijk zwanger van iemand worden enkel en alleen om hem aan je te binden is inderdaad een vrij verregaande manier om liefde af te dwingen.

Het tweede deel van de regel past 2Pac subtiel aan. ‘Conspire to conceive’ betekent zoveel als ‘samenzweren om zwanger te worden’. Dat is ook een vorm van bedriegen of misleiden (‘deceive’). Zo transformeert hij Marmions moment van zelfreflectie tot een beschuldigende vinger.