‘Er is zelfs iemand die met zijn kin een boot bestuurt’
Dit artikel verscheen eerder in De Gelderlander, foto: Peter van Tuijl
‘Laat je handicap achter op de steiger’, is de slogan van de stichting Sailability in Giesbeek. Op de poster staat een lege rolstoel op de kade en in de verte een zeilbootje. Het doet vermoeden dat er een wonder is geschied. In zekere zin is dat zo, al is het wonder tijdelijk van aard in Giesbeek.
Uitbundig
Uitbundige doch serieuze vrijwilligers zorgen dat invaliden, met wat voor beperking dan ook, kunnen zeilen. Met enige trots vertelt een vrijwilliger: ,,Er is zelfs iemand die alleen met zijn kin een boot bestuurt.’’
Hoe zwaarder de handicap, hoe groter de uitdaging is voor vrijwilligers om iemand te laten varen. Voor iedere handicap wordt er met zorg uitgedokterd hoe hij of zij te water kan.
Ik krijg een zwemvest en samen met Chris, een man met een grote witte hangsnor, varen we achter Joyce aan. De wolken zijn donker, de golven hoog. Joyce dobbert alleen in de verte. Het vormt een desolaat beeld. Ik moet kort aan kunstenaar Bas Jan Ader denken, die alleen in een zeilbootje stapte en nooit meer terugkeerde van de Atlantische Oceaan.
Amerika
Er zijn mensen die nauwelijks beperkingen hebben en zich toch veel beperkter lijken te voelen dan deze mensen hier.
Maar een zelfmoordpoging is dit allerminst. Met een kleine joystick bestuurt Joyce glimlachend een zeilboot. Voor de veiligheid varen we met haar mee. Joyce zegt: ,,Ik ben een beetje gedesoriënteerd.’’ Chris roept stuurtips over het water terwijl de wind met zijn snor speelt.
Door haar aandoening kan Joyce haar nek niet bewegen maar toch zegt ze zonder twijfel: ,,Dit doet me mijn handicap vergeten en vrijheid ervaren. Volgend jaar wil ik naar Amerika.’’ Ik vraag ongelovig: ,,Met de boot?’’ Lachend zegt ze: ,,Nee, om daar wedstrijden te varen.’’
Later wordt ze aan de kade uit het bootje, en in haar elektrische rolstoel gehesen. Het contrast met daarnet is groot. De wolken waaien over.
Luisteren
We gaan op zoek naar een blinde zeilster. Het klinkt poëtisch: Chris vertelt dat ze op de wind koerst. Hij steekt zijn wijsvinger in zijn mond, sluit zijn ogen, houdt de vinger in de lucht en zegt: ,,Zo voel je waar de wind vandaan komt. Andere zintuigen worden sterker als er een uitvalt.’’
Joke draagt een zonnebril en bestuurt een groot zeilschip, samen met twee begeleiders. Stralend zegt ze me: ,,Ik voel de wind en luister naar de zeilen, zo weet ik hoe ik moet sturen. Op het water ben ik één met de natuur.’’
Vrijheid
Ze is zielsgelukkig. Bij alle mensen lijkt hier hetzelfde te gebeuren: ze vergeten hun beperkingen en ervaren vrijheid. Misschien is dat uiteindelijk wel het doel van veel mensen: tijdelijke verlossing van het alledaagse vinden.
Als ik later in de kantine van de zeilclub zit, komt er een man op me af die zegt: ,,Er zijn mensen die nauwelijks beperkingen hebben en zich toch veel beperkter lijken te voelen dan deze mensen hier.’’ Ik knik. En dan kijkt hij me indringend aan en zegt: ,,Wij weten amper wat vrijheid is, toch?’’
Van Jonah Falke verscheen onlangs zijn tweede roman De mooiste vrouw van de wereld.
