Afwezigheid
Gisteren werd ik tijdens het ontbijt overvallen door schuldgevoel. Ik voelde me een afwezige minnaar en zoon, iemand met een te volle agenda. Enkelingen mochten me misschien een goede schrijver vinden, maar wat is dat waard aan het eind van de dag? Wellicht is er een causaal verband te vinden tussen je persoonlijke afwezigheid en de aanwezigheid in je werk. God zal het weten.
Met mijn geliefde zag ik gisteravond de film 1917. De onnozelheid van de loopgravenoorlog werd pijnlijk duidelijk. Maar aan de andere kant leek me de held zijn ook iets aanlokkelijks. Misschien was dat de reden om te blijven vechten als soldaat: om uiteindelijk een held te kunnen worden.
De dood van een willekeurige militair met zijn gezicht in de modder liet me vrijwel koud, het ging om de hoofpersonages. Je kunt niet om alles rouwen en het meeste went. Mijn geliefde beweerde nadien dan ook dat militairen daarom dezelfde uniformen dragen: omdat ze daardoor inwisselbaar lijken voor anderen. Pijn komt waarschijnlijk pas binnen als de cijfers, percentages en grafieken mensen worden.
Tijdens de film moest ik meermaals aan een bevriende militair denken. Momenteel zit hij in Amerika voor een trainingskamp. Het hoofpersonage van 1917 vindt in een aftands huis een moeder en een baby bij een haardvuur. De militair zingt een liedje voor het kind en vervolgt zijn weg. Op mijn bevriende militair wachten er eveneens een baby van een paar maanden oud en zijn vrouw, maar dan bij de centrale verwarming.
Toen ik de bioscoop uitliep zette ik mijn telefoon aan. De militair had me een berichtje gestuurd. Toeval leek even niet te bestaan. Hij zei: ‘Ik heb je laatste boek net in een ruk uitgelezen. Heerlijk smerig maar tegen het einde werd ik er behoorlijk depri van.’
Ik vroeg hoe het in Amerika ging en zei dat ik net 1917 had gezien. Hij maakte het goed en zei: ‘Ja, gelukkig heb ik die oorlog niet mee hoeven maken.’
De slachtoffers blijven hetzelfde, maar oorlogen kunnen inmiddels op grote afstand gevoerd worden. Mensen worden meer dan ooit tot cijfers gereduceerd, met nieuwe psychische onhebbelijkheden tot gevolg. Ook voor militairen is er een causaal verband tussen de afwezigheid op de plaats delict en de aanwezigheid in het werk.
