Pop en literatuur (85): Pet Shop Boys en David Lodge
Als een van de weinige synthipopbandjes uit de jaren 80 hebben de Pet Shop Boys het verstrijken van de jaren getrotseerd. Neil Tennant en Chris Lowe zijn nog altijd bij elkaar en brengen nog steeds nieuw werk uit. Nog maar twee weken geleden lanceerden ze hun veertiende studio-album, Hotspot.
Hoewel hun sound in de loop der jaren zich best ontwikkeld heeft, blijft de basis hetzelfde: makkelijk in het gehoor liggende synhesizerloopjes, een aanstekelijk ritme en de herkenbare zang van Tennant. Dat neemt niet weg dat ze in de loop der jaren een trouwe fanschare hebben opgebouwd en hebben samengewerkt met uiteenlopende artiesten.
Op Electric (2013) toont Tennant zich als tekstschrijver van zijn literaire kant. Niet alleen citeert hij een gedicht van William Blake in het nummer ‘Inside a Dream’, in ‘Love Is A Bourgeois Construct’ refereert hij aan een boek van David Lodge, Nice Work (1988).
Dat boek vormt het sluitstuk van wat de ‘Campus Trilogy’ van Lodge wordt genoemd: drie boeken die zich afspelen rond de universiteit van Rummidge, gemodelleerd naar de Universiteit van Birmingham, waar Lodge zelf jarenlang werkzaam was als literatuurwetenschapper. Het vertelt het verhaal van Robyn Penrose, een feministische docent die zich gespecialiseerd heeft in de ‘industrial novel’, een genre dat opkwam ten tijde van de industriële revolutie en dat de sociale misstanden als gevolg van de toenemende industrialisering aan de kaak stelt. North and South van Elizabeth Gaskell en Hard Times van Charles Dickens zijn bekende voorbeelden.
In het kader van het ‘Industry Year Shadow Scheme’ wordt Penrose (die nog nooit een echte fabriek van binnen heeft gezien) gevraagd een bezoek te brengen aan een lokale fabriek. Daar komt ze in contact met manager Vic Wilcox, in vrijwel alle opzichten haar tegenpool. De ideeën van de kapitalistische industrieel en de postmodernistische academica botsen behoorlijk, maar niettemin wordt Wilcox verliefd op haar. Als er tenminste zoiets bestaat als liefde…
|
Pet Shop Boys – Love Is A Bourgeois Construct
I've been taking my time for a long time Putting my feet up a lot Speaking English as a foreign language any words that I haven't forgot I've been thinking how I can't be bothered to wash the dishes or remake the bed What's the point when I could doss instead?
I've been hanging out with various riff-raff somewhere on the Goldhawk Road I don't think it's gonna be much longer 'til I'm mugging up on the penal code Love is a bourgeois construct so I've given up on the bourgeoisie Like all their aspirations, it's a fantasy
When you walked out you did me a favour you made me see reality that love is a bourgeois construct It's a blatant fallacy You won't see me with a bunch of roses promising fidelity Love doesn't mean a thing to me
Talking tough and feeling bitter but better now it's clear to me that love is a bourgeois construct so I've given up the bourgeoisie
While the bankers all get their bonuses I'll just get along with what I've got Watching the weeds in the garden Putting my feet up a lot I'll explore the outer limits of boredom moaning periodically Just a full-time, lonely layabout that's me
When you walked out you did me a favour It's absolutely clear to me that love is a bourgeois construct just like they said at university I'll be taking my time for a long time with all the schadenfreude it's cost calculating what you've lost
Now I'm digging through my student paperbacks Flicking through Karl Marx again Searching for the soul of England Drinking tea like Tony Benn Love is just a bourgeois construct so I'm giving up the bourgeoisie until you come back to me
Bourgeois, Bourgeoisie Bourgeois, Bourgeoisie Bourgeois, Bourgeoisie Bourgeois, Bourgeoisie Bourgeois, Bourgeoisie Bourgeois, Bourgeoisie
Talking tough and feeling bitter but better now it's clear to me that love is a bourgeois construct so I've given up the bourgeoisie
|
David Lodge – Nice Work
‘I love you,’ he says…. ‘I’ve been in love with you for weeks.’ ‘There’s no such thing,’ she says. ‘It’s a rhetorical device. It’s a bourgeois fallacy.’ ‘Haven’t you ever been in love, then?’ ‘When I was younger,’ she says, ‘I allowed myself to be constructed by the discourse of romantic love for a while, yes.’ |
De persoon die aan het woord is in het nummer is niet noodzakelijkerwijs Vic Wilcox, maar hij is kennelijk wel geconfronteerd met vergelijkbare tegenwerpingen als de postmodernistische teksten waarmee Robyn Vic om de oren slaat: liefde is maar een constructie, ontworpen door de bourgeoisie.
Ze lijkt hier te verwijzen naar het Communistisch manifest van Marx en Engels, waarin zij schrijven:
De burgerlijke praatjes over gezin en opvoeding, over de innige verhouding tussen ouders en kinderen, worden weerzinwekkender naarmate ten gevolge van de grootindustrie alle familiebanden worden verscheurd en de kinderen in eenvoudige handelsartikelen en arbeidsinstrumenten worden veranderd.
Maar gij, communisten, wilt de vrouwengemeenschap invoeren, schreeuwt de gehele bourgeoisie ons in koor toe.
De bourgeois ziet in zijn vrouw niets anders dan een productie-instrument. Hij verneemt dat de productie-instrumenten gemeenschappelijk uitgebuit zullen worden en kan zich natuurlijk niets anders voorstellen dan dat het lot der gemeenschappelijkheid de vrouwen evenzeer zal treffen.
De hoofdpersoon in het nummer van de Pet Shop Boys is, zo lijkt het, overtuigd. Hij stemt in elk geval volmondig in. Sterker nog: hij is blij dat hij ervan af is. Liefde is een constructie en het betekent niets meer. Nee, je zult hem niet meer tegenkomen met een bos rozen in zijn handen. Liefde betekent niets meer voor hem. Sterker nog: hij besluit om dan de bourgeoisie maar helemaal op te geven. De daad bij het woord voegend zoekt hij zijn oude studieboeken weer op, bladert wat door de geschriften van Karl Marx en drinkt thee alsof hij Tony Benn (een radicaal linkse politicus) is.
Maar er zit – zoals te verwachten viel – een addertje onder het gras. Het is natuurlijk niet gemeend allemaal. Het is de weinig overtuigende façade van iemand die gedumpt is en zich groot probeert te houden. De waarheid is dat hij hoopt dat zijn geliefde bij hem terugkomt:
Love is just a bourgeois construct
so I'm giving up the bourgeoisie
until you come back to me
