Pop en literatuur (90): Big and Rich en Theodore Dreiser
We duiken een beetje de Countryhoek in met het duo Big and Rich vandaag: Big Kenny en John Rich. Hun nummer 'Faster Than Angels Fly' gaat over een ‘modern day Romeo and Juliet’. Dan ligt natuurlijk Shakespeare op de loer. Maar in de volgende regel komt een andere klassieker uit de wereldliteratuur om de hoek zetten: An American Tragedy (1925) van Theodore Dreiser.
|
Big and Rich – Faster Than Angels Fly
A modern day Romeo and Juliet American tragedy Low rent, high rise lovers who met at the end of Coronado Street Crucifixes made in California gold Two worlds bound to collide Heaven can't help you if you go Faster than angels fly
Well they burn the candle at both ends As they danced into the flame Making love and making plans Driving Mother Mary insane Strong as the beads of a rosary Never too young to die Some souls only know one speed Faster than angels fly
Ghost-haunted barrio in Hollywood Graffiti stained wailin' wall Dead-end street gang up to no good Out to make a retribution call Sweet innocence caught in crossfire's fate Too late to draw the line Bullets can blow your dreams away Faster than angels fly
They were still holding hands When all hell broke loose They both left this world With more than most true lovers do
Strong as the beads of a rosary Never too young to die Some souls only know one speed Faster than angels fly |
Dreisers lijvige roman is gebaseerd op een waargebeurde moordzaak. Op 11 juli 1906 werd op Big Moose Lake in de Adirondacks een omgeslagen boot aangetroffen. Een dag later werd het levenloze lichaam van een meisje gevonden, dat geïdentificeerd kon worden als Grace Brown. De jongeman met wie ze op pad was, Chester Gilette, had het ongeluk overleefd en verklaarde dat Grace plotseling uit de boot gesprongen was. Een merkwaardige manier om zelfmoord te plegen…
Al snel werd duidelijk dat het waarschijnlijk geen ongeluk was geweest, maar dat er sprake was van een moord. Chester zou Grace met een tennisracket geslagen hebben, waarna ze buiten westen was. Ze kon bovendien niet goed zwemmen en Chester had verzuimd haar te redden. Op zijn kamer werden vervolgens brieven aangetroffen waaruit bleek dat Grace zwanger van hem was en aandrong op een huwelijk. Chester voelde daar weinig voor aangezien hij inmiddels een relatie was begonnen met een welgesteld meisje (haar naam is tot de dag van vandaag onbekend), een aantrekkelijker partij dan het arme fabrieksmeisje Grace.
Zie hier de liefdestragedie die het uitgangspunt vormt voor Dreisers romans. Of het een ‘modern day Romeo and Juliet’ is? Zelf is Clyde Griffiths (zoals het naar Chester gemodelleerde personage heet), bepaald niet van goede komaf. Zijn oom, bij wie hij in dienst is, is dat wél en is er niet van gediend dat leidinggevenden (Clyde heeft van hem een functie als afdelingschef gekregen) relaties aanknopen met lager personeel. Clyde, gedreven door lust, doet dit toch en is aanvankelijk ook tot over zijn oren verliefd op Roberta (= Grace). Om buiten het zicht van de samenleving te blijven spreken ze af aan het eind van de straat, in het geheim. Totdat Clyde zijn oog laat vallen op Sondra. Zij valt voor hem en met veel moeite weet hij de problemen te overwinnen die zijn bescheiden maatschappelijke positie met zich meebrengt. Een huwelijk met dit rijke meisje behoort tot de mogelijkheden. Maar die vermaledijde zwangerschap gooit roet in het eten.
Dreiser wordt vaak gezien als een naturalist en daar valt wel wat voor te zeggen. Hij maakt veel werk van de omstandigheden die Clyde in de positie gebracht hebben waarin hij uiteindelijk beland is. Het doet in de verte denken aan een boek als Een nagelaten bekentenis van Marcellus Emants. De advocaat die Clyde moet redden van de doodstraf gooit het ook over die boeg: hij bepleit dat Clyde een lafaard is, die moreel verkeerd gehandeld heeft door een meisje te willen verlaten terwijl ze zwanger was en haar niet gered heeft toen er een ongeluk gebeurde. In hoeverre kunnen we iemand verantwoordelijk stellen voor hoe hij nu eenmaal ís?
Is er sprake van een tragedie? De lezer zou gemakkelijk het tegenovergestelde kunnen beweren. In het boek zijn er genoeg die Clydes straf (spoiler: hij wordt veroordeeld tot de elektrische stoel) niet meer dan rechtvaardig vinden. Voor hen is het vooral zijn verdiende loon. Boontje komt om zijn loontje. Lekker puh.
In de klassieke tragedie gaat de tragische held altijd ten onder aan zijn eigen hoogmoed (hybris). In die zin is het verhaal van Clyde zeker wel tragisch: hij streeft de Amerikaanse Droom na, maar die explodeert in zijn gezicht. De twee geliefden sterven, net als Romeo en Julia, maar daar houdt de vergelijking met het stuk van Shakespeare wel op.
In het nummer van Big and Rich worden de twee liefdesgeschiedenissen niettemin in één adem genoemd. En ook hier komen twee geliefden bij elkaar aan het eind van de straat, zoals Roberta en Clyde in An American Tragedy. Maar hun liefde wordt niet bemoeilijkt door hun familierelaties, zoals in Romeo and Juliet, en het is ook niet de tomeloze ambitie van een van de twee die roet in het eten gooit, of een onbedoelde zwangerschap die in de weg staat. In plaats daarvan maakt het geweld van een straatbende een einde aan de idylle. Het lijkt wel een beetje op West Side Story: ‘Bullets can blow your dreams away/ Faster than angels fly.’
