BOA

Vroeger was ik schoonmaker en kwam ik bij mensen thuis. Mijn relatieve armoede verdween gestaag en ik stopte met werken, maar één vrouw ben ik tot haar euthanasie wekelijks blijven zien. Ze vertelde over haar leven. In Aruba woonde ze bijvoorbeeld tussen de plaatselijke bevolking en de kakkerlakken, op een vrachtschip voer ze eens gratis mee naar Amerika, en later reisde ze door de Balkan, leerde ze Servisch, begon ze met volksdansen en nam ze soms zigeuners in huis. De eerste keer dat ik haar ontmoette zat er een Servische vriendin in de logeerkamer naar me te glimlachen terwijl ik met een dweil om haar heen werkte. Ik voelde me er snel thuis.

Twee jaar terug ontmoette ik haar dochter aan de Kalfjeslaan in Amstelveen. Zij dacht dat het aan de naïviteit van haar moeder lag dat ze met iedereen bevriend raakte. Soms werd ze opgelicht. Toch kwam de dochter tot de conclusie dat het altijd het streven zou moeten zijn om het oordeel over de ander zo lang mogelijk uit te stellen. Ik knikte; het leek me onvermijdelijk om soms een beetje belazerd te worden als je met mensen verkeert. Opmerkelijk genoeg was de dochter werkzaam voor de gemeente Amsterdam en wierf ze BOA’s: mensen die weten wat wel en niet deugt. Zonder ironie vroeg ze: ‘Wil jij geen BOA worden?’
Ik bedankte voor de eer om de ander te wijzen op ‘fouten’ in het openbaar.

Aan de Kalfjeslaan vertelde ik haar dat mijn nieuwe roman, De mooiste vrouw van de wereld, geïnspireerd was op haar moeder. Ze beloofde met haar familie naar de boekpresentatie te komen. Ik overhandigde haar publiekelijk het eerste exemplaar. Met tranen in haar ogen vroeg een kleindochter: “Hoe bijzonder was je band met mijn oma?”.
Ik schaamde me. In het boek zou ze lezen hoe de verteller het bed deelde met iemand die erg op haar oma leek. Ik benadrukte nog maar eens dat het fictie was. Tevergeefs. Het boek werd gelezen en in de familie flink bediscussieerd. De meningen bleven verdeeld. Het contact verstilde. Tot deze week.

Haar sterfdag ben ik meteen vergeten, maar haar geboortedatum niet. Gisteren sprak ik de dochter en vroeg ik hoe oud haar moeder nu zou zijn geworden. Vijvennegentig, luidde het antwoord.
Corona had haar leven veranderd. Ze werkte niet meer met BOA’s, maar in de gokwereld. Een plek waar het geluk én de teleurstelling altijd lonkt.

‘Maar ik hoorde laatst wel een gerucht,’ zei ze. ‘Veel handhavers hebben corona omdat ze onveilige feestjes met elkaar hebben gevierd. De capaciteit staat doordoor erg onder druk.’
Deze uiterst menselijke paradox schiep oneindig veel vertrouwen in de gezagvoerders. Ik wenste de dochter veel geluk in de gokwereld.