Vredige Oorlog

Eentje waarin volkeren nooit de behoefte hebben gevoeld om andere delen van de wereld te verkennen; iedereen is in deze vredige wereld blij met hun eigen stuk grond, waar zij vredig samenleven met hun eigen mensen en waar zij de beroepen beoefenen die kenmerkend zijn voor hun continent of streek.

Steeds vaker hoor ik dat de huidige wereldproblematiek wordt toegeschreven aan de leegheid van onze ideologie in het Westen als gevolg van kapitalisme. Ik zelf heb die leegte nooit als zodanig ervaren, totdat ik er door middel van taal bewust van ben geworden.

Mijn ouders noem je economische vluchtelingen, zij verkozen de seculiere neo liberale Westerse samenleving boven de gesloten gemeenschap van het platteland van noord-Marokko, in de hoop dat ik een betere toekomst voor mezelf kon opbouwen. Zij lieten al hun bezittingen achter en namen alleen hun taal, cultuur en religie mee. En ik ben ze erg dankbaar voor de manier waarop ze die zaken aan mij en mijn broers en zussen hebben overgebracht.

Vandaag nog hoorde ik mijn broer aan zijn 16-jarige, hoofddoekdragende dochter uitleggen wat jihad betekent. Wat die radicale terroristen in naam van de islam doen heeft niks te maken met wat jihad hoort te betekenen, zegt hij. Het zijn jongens of meiden die slecht functioneren in een cultuur die niet voelt als die van hen. Hun jihad zou daarom een innerlijke strijd moeten zijn. Ze moeten zorgen voor zichzelf, hun familie, hun naasten, hun landgenoten, en zich dan pas moeten willen bemoeien met wereldpolitiek.

Ze hoort hem aan en knikt demonstratief bevestigend terwijl ze zich zichtbaar moet inhouden om niet te grijpen naar haar iPhone, die roodgloeiend staat.

Ik voel me vaak precies zoals mijn 16-jarige nichtje met haar hoofddoek. We hebben beide de opgave gekregen om ons te manoeuvreren tussen twee werelden die niet met elkaar te rijmen vallen. En ook ik hoor de verhalen van beide werelden aan, begrijp ze en knik bevestigend, maar grijp toch ook weer naar mijn iPhone in de hoop dat die me kan doen vergeten hoe moeilijk die opgave is. En op die iPhone lees ik veel, maar geloof ik steeds minder.

Want de Al-Qaeda, die is ontstaan door het inmenging van het Westen in Saudi Arabië was niet echt onze grootste vijand. Het elimineren van Osama bin Laden heeft ons geen vrede gebracht. Nee, alle oorlogen die gepaard gingen met dat doel hebben juist de voedingsbodem gecreëerd voor een nog wredere groep. Maar als je bedenkt dat er sinds het binnenvallen van Irak in 2003 maarliefst 1.2 miljoen mensen zijn gestorven; hoe wreed is die groep dan nog echt?

Het probleem zit hem in het Westerse superioriteitsgevoel: dat we wel politici verkiezen die luchtaanvallen op allerlei landen uitvoeren van ons belastinggeld, maar dat wij verbijsterd zijn om een actie op eigen grond. En dit besef heeft me op het idee gebracht voor mijn sciencefictionserie Vredige oorlog.

Op alle continenten ontwikkelt iedereen zich vrij op zijn eigen manier. En met vrij bedoel ik niet de lege huls van vrijheid die we als excuus gebruiken om landen binnen te vallen voor materieel gewin, niet de vrijheid die we voorwaardelijk bieden aan de vluchtelingen uit die conflicten, en ook niet de vrijheid die mijn ouders opzochten toen ze hierheen verhuisden. Maar echte vrijheid.

En dan zes seizoenen later, wanneer je als kijker echt hebt leren houden van de Afrikanen en hun pure natuurlijke gebruiken, de Azteken en hun spirituele inzichten, de Aziaten en hun cultuur van eer en ambacht. Dan pas hebben deze groepen afzonderlijk de middelen en behoefte om eropuit te trekken en de andere volkeren te leren kennen. En dan wil ik dat er in het laatste seizoen, de negende ofzo, alsnog een gruwelijke oorlog uitbreekt. En dan leg ik bij mijn Oscar-ontvangstspeech pas uit waarom dat zo is.